Από την πρώτη γραμμή (του βιβλίου): 5o Ελληνικό Συνέδριο Bookcrossing

Καταφέρνω να χάσω την πτήση μου, γιατί φτάνω στο γκισέ 25 και όχι 30 λεπτά πριν την αναχώρηση. Δεν κάνω το ΕΛ-ΒΕΛ άνω-κάτω όταν ενημερώνομαι γι αυτό. Ίσως είναι δείγμα ότι αρχίζω και γερνάω και έχω λιγότερη δύναμη και αντοχή να αντιμετωπίσω τα ανθρώπινα γρανάζια του συστήματος -ή ίσως διότι δεν έχω πιει αρκετό καφέ ακόμη.  Τρέφω το τέρας της Πίς-κάρ αγοράζοντας εισιτήριο για το επόμενο δρομολόγιο.

Φτάνω στη Θεσσαλονίκη χωρίς άλλα παρατράγουδα, και βρίσκω το ξενοδοχείο μου. Όμορφο απ’ έξω, ανώνυμο αλλά καλής ποιότητας μέσα. Και θα αποδειχθεί αργότερα ότι έχουν και παυσίπονα.

Επικοινωνώ με τους bookcrossers και μαθαίνω ότι το Συνέδριο κάνει διάλειμμα -θα τα πούμε στις 18:00. Βγαίνω για βόλτα. Η Θεσσαλονίκη εξακολουθεί να μου είναι οικεία, τουλάχιστον στο κέντρο της, αν και τα εργοτάξια του μετρό τα βλέπω πρώτη φορά. Επιθεωρώ το Κόκκινο Σπίτι στην πλατεία της Αγίας Σοφίας και ανησυχώ. Το ισόγειο εξακολουθεί να στεγάζει κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος αλλά στους πάνω ορόφους βλέπω πολλά σπασμένα τζάμια. Αναρωτιέμαι σε τι κατάσταση να είναι τα πατώματα και πόσο θ’ αντέξουν. Αν καταφέρουν να ερειπώσουν αυτό το κτήριο, θα τους καταριέμαι μέχρι να πιάσουν οι κατάρες μου.

Ανεβαίνω προς τη Ροτόντα με προορισμό την ταβέρνα Ναυτιλιακή, όπου σκοπεύω να απολαύσω ψαρικά και ρετσίνα Γεωργιάδη, πάντα με Σουρωτή. Και τα απολαμβάνω, κάτω από τον γιγαντιαίο πλάτανο και τον εξαιρετικό καιρό.

Ο καιρός αποφασίζει να αλλάξει, και το απολαμβάνω ακόμη περισσότερο: καθ’ όλη  τη διάρκεια της νεροποντής με χαλάζι, παρέμεινα στη θέση μου πίνοντας ρετσίνα. Και γινόμενος  μούσκεμα. Αυτές οι απόλυτα βέβαιες εκ των προτέρων εμπειρίες που όμως δεν χάνουν τίποτε από τη δύναμή τους λόγω του ότι γνωρίζεις τα αποτελέσματά τους, είναι βάλσαμο για την ψυχή. Μουλιασμένος μέχρι το κόκαλο, πληρώνω τον λογαριασμό και μετά βαδίζω γοργά προς τον ξενοδοχείο για να μην  πληρώσω τον άλλο λογαριασμό: το τελευταίο που χρειάζομαι είναι μια πνευμονία.

Το ξενοδοχείο έχει και εξτρά πανίσχυρο πιστολάκι, οπότε καταφέρνω να φτάσω στην εκδήλωση των 18:00 «Βιβλίο και Internet», σχετικά στεγνός και μόνο με ένα τέταρτο καθυστέρηση. Η συντονίστρια έχει μόλις ξεκινήσει την εισαγωγή της, οπότε διασώζομαι. Στη συνέχεια θα ακουστούν ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις από τους άλλους τρεις ομιλητές, εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους. Μαθαίνω για τα vooks (από το video books), δείτε εδώ. Ακούω για την μη-γραμμική, μη-καταβυθισμένη εμπειρία της ανάγνωσης στο Διαδίκτυο, δείτε εδώ , εδώ και  εδώ. Ένας από τους ομιλητές μας θυμίζει μια άποψη για την τέχνη που είχα να ακούσω πολύ καιρό: η τέχνη δεν επηρεάζεται από τα μέσα δια των οποίων συντελείται, και απαιτεί οδύνη και τραγικότητα για να αναδυθεί ως σπουδαία. Δεν συμφωνώ σε κανένα από τα δύο σημεία –η τέχνη επηρεάζεται από τα εκάστοτε μέσα της τόσο πολύ που, ακριβώς, δεν μας αρέσει να το παραδεχόμαστε. Kαι έχω δει εκνευριστικά «κανονικούς» ανθρώπους να δημιουργούν συγκλονιστικά έργα τέχνης. Ξέρω από πού πηγάζει αυτή η προσέγγιση: μέσω της τέχνης αναζητούμε την αυθεντικότητα και την αλήθεια. Η νόηση, η διάνοια, έχει αποδειχτεί ότι ψεύδονται ή αυταπατώνται. Άρα μόνο μέσω ενός έντονου και εκτός ελέγχου συναισθηματικού βιώματος μπορεί να παραχθεί η τέχνη που ικανοποιεί το δικό μας αίτημα, την αναζήτηση της αυθεντικότητας και της αλήθειας. Αλλά θα συμφωνήσω με τον συγκεκριμένο ομιλητή ότι η τέχνη, αν την αφήσεις θα σε αφήσει, ήτοι χρειάζεται τη γυμναστική της (όσο άσχημο και αν ακούγεται αυτό), και ότι αν ένα έργο τέχνης συνοδεύει την ανθρωπότητα για δεκαετίες και αιώνες χωρίς να λησμονείται, τότε έχει ένα βάρος που κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει ή να αμφισβητήσει, ανεξάρτητα από το αν το έργο αυτό θα τον συγκινήσει προσωπικά. Ο χρόνος, για άλλη μια φορά, ο χρόνος.

Εγώ; Εγώ έχω την αίσθηση ότι φλυαρώ εκτός θέματος, και ότι το ακροατήριο απλώς είναι πολύ ευγενικό για να μου το δείξει αυτό, αν και η συντονίστρια επιμένει ότι με τις τοποθετήσεις μου προκαταλαμβάνω τις επόμενες ερωτήσεις που είχε σχεδιάσει να κάνει στους ομιλητές. Με λίγα λόγια, τα έχω κάνει μούσκεμα, όπως και νωρίτερα στη Ναυτιλιακή. Η συζήτηση τελειώνει και λαμβάνουμε ως δώρο τρία βιβλία των εκδόσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Να’ ναι καλά οι άνθρωποι. Για μια παρουσίαση του ενός από τα τρία βιβλία, δείτε εδώ.

Βλέπω να μοιράζουν το δίπτυχο που έχω γράψει ως ίχνος της εκδήλωσης μαζί με κάποια αντίτυπα από το Χρονικό του Σέλιδου. Οδεύουμε περπατώντας για το δείπνο. Όταν φτάνουμε, αποφασίζω να εκθέσω τον εαυτό μου σε μια δύσκολη εμπειρία, και κάθομαι δίπλα σε μία κυρία η οποία έχει νωρίτερα εκφράσει τον ανυπόκριτο θαυμασμό της για τα γραπτά μου. Η προφανής εξήγηση είναι ότι κάνει καλό στον ναρκισσισμό μου, αλλά το κλίμα δεν έχει τίποτε από τη συνήθη νοσηρότητα όταν καλλιτέχνες και θαυμαστές συναντώνται. Τρώμε, πίνουμε, συζητάμε. Χαιρετώ μπουκρόσια που έχω ξαναδεί και άλλους που με έχουν διαβάσει. Καθώς η νύχτα βαθαίνει και σιγά-σιγά ο κόσμος σκορπίζει, ακολουθώ μια παρέα που ενδιαφέρεται να συνεχίσει για ποτό. Καταλήγουμε σε κάποια Brasserie της παραλίας, όπου η παρακμή μιας άλλης εποχής έχει μετατραπεί σε σύγχρονη αισθητική άποψη. Με επιτυχία. Για κάποιο λόγο βρίσκομαι να συζητώ για τα οικονομικά προβλήματα τα χώρας, και προσπαθώ να κλείσω αυτή τη συζήτηση όσο το  δυνατόν ταχύτερα –ήρθα στη Θεσσαλονίκη για όλα τα υπόλοιπα βιβλία πλην των λογιστικών και οικονομικών. Παρατηρώ ότι για άλλη μια φορά άνδρες και γυναίκες της παρέας έχουν καθίσει με τρόπο ώστε να σχηματίζονται δύο ομόφυλα ημικύκλια και ρίχνω το θέμα στο τραπέζι προς συζήτηση.

Φτάνω στο ξενοδοχείο γύρω στις 3:00 και κοιμάμαι σχεδόν αμέσως, άλλωστε το πρωί πρέπει να σηκωθώ νωρίς. Και σηκώνομαι, με πονοκέφαλο, λόγω χθεσινού αλκοόλ και λίγων ωρών ύπνου. Αποφασίζω να το παλέψω χωρίς χάπια. Κάνω μπάνιο, τρώω καλά και πίνω πολλά υγρά στο πρωινό. Όταν φτάνω στη ρεσεψιόν όμως, ζητώ δύο παυσίπονα. Αδυναμία χαρακτήρος. Μου τα δίνουν.

Η πρωινή εκδήλωση καλύπτεται από έντονη μυστικότητα. Όταν αποκαλύπτεται,  η ιδέα των διοργανωτών είναι καλή: έχουν καλέσει δώδεκα συγγραφείς,  έχουν κατανείμει μία πεντάδα συνέδρων στον καθένα, και η κάθε ομάδα καλείται να γράψει ένα διήγημα εντός δύο ωρών με έναυσμα μία φωτογραφία. Η πρότασή μου για την μεταλλαγμένη επανάληψη της εκδήλωσης στο επόμενο συνέδριο του Bookcrossing είναι η εξής: πριν το συνέδριο πέντε μπουκρόσια θα στείλουν σε έναν από τους προσκεκλημένους συγγραφείς κάποια προσωπική τους εμπειρία και ο κάθε συγγραφέας θα αναλάβει να γράψει ένα διήγημα που θα συνθέτει αυτές τις πέντε εμπειρίες. Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου, ο κάθε συγγραφέας θα μιλήσει για την εμπειρία του να κάνει αυτή τη σύνθεση, και θα αναγνωστούν και τα διηγήματα.

Δεν είμαι ένας από τους δώδεκα συγγραφείς και παρ’ όλο που προσκαλούμαι, θα ήταν διαταρακτικό να συμμετάσχω σε κάποια ομάδα των πέντε. Φεύγω να συναντήσω έναν από τους Θεσσαλονικείς φίλους μου εν αναμονή του flashmob όπου ο Λευκός Πύργος θα κυκλωθεί από βιβλία. Όμως ο καιρός δεν συμφωνεί. Πιάνει ξανά βροχή, και το flashmob ακυρώνεται. Η βροχή είναι φίλη του ανθρώπου αλλά εχθρός του βιβλίου.

Συναντώ το Συνέδριο στην επόμενη εκδήλωση όπου ανακοινώνονται τα βραβεία των προσυνεδριακών release challenges, καταναλώνονται πίτσες και παράγεται πολύ γέλιο και διασκέδαση. Παρακολουθώ αυτή την ομάδα βιβλιόφιλων και σκέφτομαι πόσο παρωχημένη είναι η ιδεοληψία ότι βιβλία σημαίνει ανήλιαγα δωμάτια, σκόνη, απομόνωση, απόσυρση από τη ζωή.

Τους χαιρετώ και με χαιρετούν και κατευθύνομαι προς το αεροδρόμιο σε εξαιρετική διάθεση. Το βράδυ στην Αθήνα, καθώς τακτοποιώ τα ταξιδιωτικά, ανακαλύπτω τα δύο παυσίπονα. Δεν τα πήρα ποτέ.